آیا تا به حال از خود پرسیده اید که چرا کامپیوتر شما گاهی اوقات کند عمل می کند؟ یکی از دلایل رایج این امر می تواند مربوط به حافظه باشد. کامپیوتر شما از دو نوع حافظه اصلی استفاده می کند: رم (RAM) و هارد دیسک (HDD) یا Solid State Drive (SSD). در این مقاله به مقایسه سرعت رم و هارد می پردازیم و به شما کمک می کنیم تا بفهمید کدام حافظه سریعتر است و چه تاثیری بر عملکرد کامپیوتر شما دارد.
رم (RAM) چیست؟
RAM مخفف عبارت (Computer random access memory) به معنای حافظه دسترسی تصادفی یا ناپایدار می‌باشد. این حافظه توسط پردازنده کامپیوتر برای ذخیره و دسترسی سریع به داده هایی که به طور فعال در حال استفاده یا پردازش هستند، به کار می رود. حافظه ناپایدار فقط تا زمانی که دستگاه روشن است، داده ها را حفظ می کند. رم به شکل تراشه های کامپیوتری (مدارات مجتمع) است که یا به طور مستقیم روی برد منطقی اصلی کامپیوتر شما لحیم می شوند یا در ماژول های حافظه ای که در سوکت های روی برد منطقی کامپیوتر شما قرار می گیرند، نصب می شوند.
می توانید آن را مانند یک میز کار در نظر بگیرید – جایی است که کامپیوتر شما کارهای خود را انجام می دهد. هنگامی که روی یک برنامه دوبار کلیک می‌کنید، یک سند را باز می‌کنید یا کار دیگری انجام می‌دهید، بخشی از “میز کار” شما توسط آن برنامه یا سند پوشانده می‌شود و دیگر نمی‌توانید از آن قسمت برای کار دیگری استفاده کنید. با باز کردن فایل‌های بیشتر، این اتفاق تشدید می‌شود، گویی که میز کارتان را با انبوهی از وسایل پر می‌کنید. استفاده از میز کار با تعداد کمی فایل آسان است، اما استفاده از میزی که با انبوهی از فایل‌ها و برنامه‌ها پوشانده شده دشوار است.
هارد چیست؟
هارد دیسک ها (HDD) از فناوری قدیمی تری نسبت به SSD ها استفاده می کنند و شبیه به گراموفون های قدیمی عمل می کنند. این نوع حافظه‌ها از اجزای داخلی مکانیکی پیچیده‌ای برای ذخیره و بازیابی فایل‌های شما استفاده می‌کنند. هر هارد دیسک دارای یک صفحه چرخان شبیه به صفحه گرامافون است که با پوشش مغناطیسی پوشیده شده است. هر بخش از این صفحه (و همچنین مسیرهای روی آن) با اختصاص یک شناسه منحصر به فرد (آدرس) به هر فایل، سازماندهی و یافتن آن را آسان می‌کند.
هنگام نوشتن یا خواندن داده روی هارد دیسک، بازوی محرک (شبیه به بازوی گرامافون) توسط موتور داخلی به چرخش در می‌آید و داده‌های شما را بازیابی می‌کند (مانند پخش یک آهنگ). سرعت چرخش صفحات از پیش تعیین شده است (معمولاً بین 4200 تا 7200 دور در دقیقه) و اگر این سرعت‌ها خیلی پایین باشند، کارایی هارد دیسک به شدت کاهش می‌یابد.
فناوری هارد دیسک به اندازه کافی ساده است، اما همه می دانند که قطعات مکانیکی به مرور زمان خراب می شوند. ضربه تصادفی به هارد دیسک در حال چرخش، ممکن است منجر به شکستگی یا ایجاد مشکلاتی در آن شود. این نوع ذخیره سازی ممکن است مقرون به صرفه تر باشد، اما حساس و به نوعی نگهداری بیشتری نیاز دارد. همچنین در مقایسه با فناوری های ذخیره سازی جدیدتر بسیار حجیم تر است، بنابراین در دستگاه های قابل حمل مدرن کاربردی نیست.
رم در مقابل هارد دیسک: مقایسه سرعت رم و هارد
مطالب بالا درک کلی از رم و هارد دیسک را به شما می‌دهد، اما تفاوت بین رم و هارد دیسک چیست؟ آیا آنها شباهتی با هم دارند؟ در این بخش، بر روی مقایسه سرعت رم و هارد و همچنین شباهت ها و تفاوت های آنها تمرکز خواهیم کرد.
شباهت ها
هر دو جزء حیاتی کامپیوتر هستند: بدون رم و هارد دیسک، کامپیوترها قادر به کارکرد صحیح نیستند.
هر دو بر عملکرد کامپیوتر تاثیر می گذارند:
کمبود رم می تواند باعث کند شدن کامپیوتر شود.
هارد دیسک کند می تواند زمان بارگذاری برنامه ها و فایل ها را افزایش دهد.
هر دو برای ذخیره سازی داده ها استفاده می شوند:
رم برای ذخیره موقت داده هایی که توسط پردازنده استفاده می شوند، به کار می رود.
هارد دیسک برای ذخیره دائمی داده ها مانند برنامه ها، فایل ها و سیستم عامل استفاده می شود.
تفاوت ها
اگرچه رم و هارد دیسک برخی شباهت ها را دارند، اما از نظر ماهیت و جنبه های زیادی متفاوت هستند. برای اینکه دیدگاه شهودی به شما بدهیم، تفاوت های بین رم و هارد دیسک را به صورت جدول لیست کرده ایم:
| جنبه | رم | هارد دیسک |
| نوع حافظه | حافظه اصلی | حافظه جانبی |
| اجزا | از ترانزیستور تشکیل شده است و هیچ قسمت مکانیکی متحرکی ندارد. | شامل قطعات مکانیکی متحرک است |
| زمان خواندن/نوشتن | زمان خواندن/نوشتن کوتاه است. | زمان خواندن/نوشتن طولانی تر است. |
| داده | داده های موجود در رم قابل خواندن و نوشتن هستند. | داده های موجود در هارد دیسک فقط قابل خواندن هستند. |
| منبع تغذیه | برای حفظ حافظه اصلی، به منبع تغذیه دائمی نیاز است. | برای حفظ محتوای سلول های حافظه، به منبع تغذیه دائمی نیاز ندارد. |
| عملکرد | می تواند سرعت کامپیوتر را بهبود بخشد. | برای افزایش فضای ذخیره سازی کامپیوتر استفاده می شود. |
| اتصال | امکان اتصال رم خارجی وجود ندارد. | می توانید یک هارد دیسک خارجی برای افزایش فضای ذخیره سازی کامپیوتر اضافه کنید. |
| انواع | DRAM، SDRAM | CD-ROM یا DVD-ROM (اپتیکال)، فلاپی دیسک (مغناطیسی)، نوار کاست (مغناطیسی) |
| سرعت | در مقایسه با هارد دیسک، رم سریعتر است. | کندتر از حافظه است. |
| دسترسی | به هر ناحیه حافظه رم می توان با سرعت یکسان دسترسی داشت. | زمان دسترسی به مناطق مختلف درایو هارد دیسک متفاوت است. |
| دسترسی پردازنده | پردازنده می تواند به داده های ذخیره شده در رم دسترسی داشته باشد. | پردازنده می تواند پس از کپی شدن از رام به رم به داده های هارد دیسک دسترسی پیدا کند. |
| صدا | رم هیچ صدایی ندارد. | هارد دیسک به دلیل حرکات مکانیکی، صدا تولید می کند. |
| ظرفیت | ظرفیت رم از 256 مگابایت تا 8 گیگابایت متغیر است. | ظرفیت هارد دیسک از 500 گیگابایت تا 8 ترابایت متغیر است. |
| تاثیر بر سرعت | با کم بودن رم، کامپیوتر کند می شود. | هارد دیسک تاثیر زیادی روی سرعت کامپیوتر ندارد. |
| هزینه | رم به ازای هر واحد ذخیره سازی گرانتر است. | هارد دیسک به ازای هر واحد ذخیره سازی ارزان تر است. |
مقایسه سرعت رم و هارد
رم به طور قابل توجهی سریعتر از هارد دیسک است. دلیل این امر این است که رم از تراشه های حافظه ای ساخته شده است که به طور مستقیم به پردازنده کامپیوتر متصل می شوند. این امر امکان دسترسی سریع به داده ها را فراهم می کند.
از سوی دیگر، هارد دیسک ها از اجزای مکانیکی مانند دیسک های چرخان و هدهای خواندن/نوشتن استفاده می کنند. این اجزای مکانیکی به طور قابل توجهی کندتر از تراشه های حافظه رم هستند.
رم و هارد دیسک دو جزء حیاتی در هر کامپیوتر هستند، اما سرعت آنها به طور قابل توجهی با یکدیگر تفاوت دارد. رم، حافظه اصلی کامپیوتر، داده‌ها و دستورات را با سرعت فوق‌العاده بالا ذخیره و پردازش می‌کند. در مقابل، هارد دیسک به عنوان حافظه جانبی، وظیفه ذخیره‌سازی دائمی برنامه‌ها، فایل‌ها و سیستم عامل را با سرعتی به مراتب کندتر بر عهده دارد.
دلایل برتری سرعت رم
فناوری ساخت: رم از تراشه های حافظه ای ساخته شده است که به طور مستقیم به پردازنده متصل می شوند. این اتصال مستقیم، امکان تبادل سریع اطلاعات بین رم و پردازنده را فراهم می کند. در مقابل، هارد دیسک از اجزای مکانیکی مانند دیسک های چرخان و هدهای خواندن/نوشتن استفاده می کند. اجزای مکانیکی هارد دیسک، ذاتاً کندتر از تراشه‌های حافظه ای رم هستند و به دلیل حرکت فیزیکی، به زمان بیشتری برای دسترسی به داده‌ها نیاز دارند.
دسترسی به داده ها: در رم، دسترسی به هر بخش از حافظه به طور یکسان و با سرعت بالا انجام می شود. دلیل این امر، ساختار ماتریسی رم است که امکان دسترسی تصادفی به هر نقطه از حافظه را فراهم می کند. اما در هارد دیسک، زمان دسترسی به بخش های مختلف دیسک متفاوت است و به مکان فیزیکی داده ها روی دیسک بستگی دارد. برای مثال، دسترسی به داده هایی که در مرکز دیسک قرار دارند، سریعتر از دسترسی به داده هایی است که در لبه های دیسک قرار دارند.
تاثیر سرعت رم و هارد بر عملکرد کامپیوتر
رم: کمبود رم می‌تواند باعث کند شدن کامپیوتر، لگ و تاخیر در اجرای برنامه‌ها و حتی از کار افتادن سیستم شود.
دلیل این امر، عدم وجود حافظه کافی برای ذخیره موقت داده‌ها و دستورات مورد نیاز پردازنده است. هنگامی که رم کافی در دسترس نباشد، پردازنده مجبور است برای دسترسی به داده‌ها به هارد دیسک مراجعه کند که به دلیل سرعت پایین هارد دیسک، باعث کند شدن کامپیوتر می‌شود.
هارد دیسک: سرعت هارد دیسک می تواند بر زمان بارگذاری برنامه ها و فایل ها تاثیر بگذارد. اگر هارد دیسک شما کند باشد، ممکن است زمان زیادی طول بکشد تا برنامه ها باز شوند و فایل ها بارگیری شوند. با این حال، هارد دیسک به طور مستقیم بر سرعت کلی کامپیوتر مانند رم تاثیر نمی گذارد.
سخن آخر
در این مقاله، به بررسی تفاوت ها و مقایسه سرعت رم و هارد پرداختیم. رم به عنوان حافظه اصلی کامپیوتر، وظیفه ذخیره موقت داده‌ها و دستورات را بر عهده دارد و با سرعت بسیار بالایی اطلاعات را پردازش می‌کند. در مقابل، هارد دیسک به عنوان حافظه جانبی، برای ذخیره دائمی داده‌ها مانند برنامه‌ها، فایل‌ها و سیستم عامل عمل می‌کند و سرعت آن به مراتب کندتر از رم است.
